مدل کسب و کار چیست؟

مدل کسب و کار یک ساختار مفهومیست که از قابلیت حیات محصول یا شرکت پشتیبانی می کند و توضیح می دهد که چگونه این شرکت کار می کند، پول به دست می‌آورد و چگونه می خواهد به اهدافش دست یابد. تمام فرآیندهای کسب و کار و سیاست‌هایی که توسط شرکت تصویب و پیگیری می شوند بخشی از مدل کسب و کار هستند.

به گفته پیتر دراکر

“مدل کسب و کار باید پاسخگوی مشتری باشد، اینکه چه ارزشی می تواند برای مشتری ایجاد یا اضافه کند و چگونه میتوان آن را با هزینه های معقول انجام داد“

بنابراين مدل کسب و کار، شرحي از منطق چگونگي ايجاد، ارائه و ترسيم ارزش براي خود و مشتري است.
استفاده گسترده از مدل های کسب و کار با ظهور رایانه شخصی به وجود آمد که به افراد اجازه داد تا قطعات مختلف کسب و کار را آزمایش و مدل کنند. مدل های کسب و کار موفق قبل از وارد شدن به بازار، توسط فرضیه طراحی شده بودند. هر مدل کسب و کار به طور ذاتی سه بخش دارد :

• همه چیز به طراحی و ساخت محصول مربوط میشود.

• همه چیز به فروش محصول و پیدا کردن مشتریان مناسب برای توزیع محصول مربوط میشود.
• همه چیز به چگونگی پرداخت مشتری و چگونگی تأمین مالی شرکت مربوط میشود.

انواع مختلف مدل های کسب و کار

نمونه اولیه مدل کسب و کار شما ممکن است برای ارائه به سرمایه گذاران یا اخذ مجوز ها آماده باشد، اما اگر مدلتان به جا نباشد، ارزشی ندارد. چگونه می خواهید به کسی توضیح دهید که محصولتان به درد چه کاری میخورد و همچنین چگونه میتواند ارزش سهام شرکت و فروشندگان را بالا ببرد؟

به یک مدل کسب و کار نیاز دارید

این یک اصطلاح است که مردم اغلب استفاده می کنند، اما اکثر آنها واقعا نمی فهمند منظور چیست؟ مایکل لوئیس می گوید: مدل تجاری یک اصطلاح هنری است. اکثر مردم زمانی که یک مدل تجاری را می بینند می دانند که چیست، اما نمی توانند دقیقا آن را توصیف کنند.

انواع مختلفی از مدل های تجاری برای کسب و کارهای مختلف وجود دارند. برخی از انواع اولیه ی مدل های تجاری عبارتند از:

شرکت تولید کننده

تولید کننده، محصولات را از مواد خام به مرحله تولید نهایی می رساند. محصول ممکن است مستقیما به دست مشتریان برسد و یا آن را از طریق یک واسطه به دست مشتری برساند.

توزیع کننده

توزیع کننده محصولات را از تولید کنندگان خریداری می کند و آنها را به خرده یا عمده فروشان میفروشد.
برای مثال: نمایندگی خودرو.

جمع کننده

مدل کسب و کار جمع کننده مدلیست که به تازگی توسعه یافته و شرکت ارائه دهنده، خدمات مختلف را با نام تجاری خود به فروش میرساند. پول به عنوان کمیسیون به دست آورده می شود .

خرده فروشی

خرده فروش پس از خرید محصولات از یک توزیع کننده یا عمده فروش به طور مستقیم به دست مردم می رساند. مانند آمازون

حق امتیاز

حق امتیاز می تواند برای یک تولید کننده، توزیع کننده یا خرده فروش باشد. به جای ایجاد یک محصول جدید، حق امتیاز با استفاده از مدل و نام تجاری کسب و کار به دست می آید.
برای مثال: مکدونالد

واقعی- مجازی

یک شرکت که حضور آنلاین و آفلاین دارد، مشتریان را قادر می سازد تا محصولات خود را از فروشگاه های واقعی انتخاب کنند، در حالی که می توانند به صورت آنلاین آنها را سفارش دهند. این مدل انعطاف پذیری را برای کسب و کار ارائه می دهد، زیرا برای مشتریانی که در مناطقی زندگی می کنند که فروشگاه های فیزیکی ندارند، میتوانند ان را به صورت آنلاین خریداری کنند.

مقرون به صرفه

در این مدل، محصول پایه ای که به مشتریان ارائه می شود، بسیار به صرفه و از این رو قیمت آن به کمترین میزان ممکن ارائه میشود. برای هر سرویسی جانبی دیگری که به همراه محصول ارائه میشود، مبلغ مشخصی در نظر گرفته شده است.

مدل فریمیوم

این یکی از رایج ترین مدل های تجاری در اینترنت است. شرکت های ارائه دهنده، خدمات اولیه را به صورت رایگان در اختیار مشتریان قرار میدهند، در حالی که یک حق کارمزد خاصی را برای ارزش افزوده در نظر میگیرند. بنابراین طرح های متعدد با مزایای مختلف برای مشتریان مختلف وجود خواهد داشت. به طور کلی سرویس اساسی با محدودیت های خاصی مانند تبلیغات درون برنامه اجباری، محدودیت های ذخیره سازی و غیره همراه است. به عنوان مثال، نسخه اصلی Dropbox به همراه 2 گیگابایت حافظه ذخیره می شود. اگر می خواهید این حد را افزایش دهید، می توانید به برنامه پرو بروید و برای آن یک حق اشتراک با 9.99 دلار در ماه پرداخت کنید. برخی از ویراستاران تصویر آنلاین به شما اجازه می دهند فقط تعداد معینی از تصاویر را در برنامه پایه رایگان ویرایش کنید. طرح رایگان یوتیوب با تبلیغاتی همراه است، در حالی که مدل فریمیوم بدون وقفه تبلیغی، مزایای دیگری را نیز به همراه دارد. این مدل یکی از قابل قبول ترین مدل ها برای شرکت های آنلاین است، زیرا این ابزار نه تنها یک ابزار بازاریابی بزرگ است بلکه یک راه مقرون به صرفه برای افزایش و جذب کاربران جدید است.

اشتراک:

اگر هزینه های خرید مشتری بالا باشد، این مدل کسب و کار ممکن است مناسب ترین گزینه باشد. این مدل به شما اجازه می دهد تا مشتریان را در طول یک قرارداد بلند مدت نگه دارید و پول آنها را از طریق خرید تکراری به آنها برمیگردانید.

در دسترس بودن

مدل در دسترس بودن به تعامل زیادی نیاز دارد. رابطه بین فروشنده و مشتری تأثیر زیادی بر درآمد کلی شرکت دارد. شرکت هایی با این مدل کسب و کار، بر اعتماد تکیه میکنند.
برای مثال: سالن آرایش، شرکت های مشاوره

در دسترس نبودن

در مقابل در دسترس بودن ، مدل در دسترس نبودن نیازمند کمترین کمک یا مداخله انسان در فروش محصول یا خدمات است. از آنجا که به عنوان یک شرکت، شما برای نگه داشتن یک نیروی فروش بزرگ، مجبور به کاهش هزینه های خود هستید، این شرکت همچنین بر بهبود تکنولوژی برای کاهش بیشتر دخالت انسان تمرکز میکند.

البته، اکثر شرکت ها هیچ یک از این مدل های کسب و کار را به تنهایی بکار نمیگیرند؛ بلکه ترکیبی از آنهاست. اینکه کدام مدل کسب و کار را انتخاب میکنید به نیازهای کسب و کارتان و اینکه میخواهید چقدر برای سهامدارانتان ارزشمند باشید بستگی دارد. در ادامه خواهید دید که چگونه مدل کسب و کارتان را توسعه میدهید، به طوری که شانس موفقیت شما تقویت شود.