پرستیژ سازمانی عبارتی است که جایگاه بالای یک سازمان را در مقایسه با سایر همتایان و رقبایش نشان میدهد. این مفهوم ارتباط زیادی با هویت اجتماعی اعضای سازمان داشته و باعث ارتقای آن میگردد. برای آشنایی با این موضوع، تاثیرات آن بر موفقیت و پیشبرد اهداف سازمان و سایر مباحثی که در این زمینه تاثیرگذار هستند، میتوانید از آموزشهای دوره dba بهرهمند شوید.
قیمت و کیفیت محصولات، نحوه خدمات پس از فروش، نحوه برخورد با مشتریان و سایر ذینفعان، میزان دسترسی مشتری با سازمان و نحوه پاسخگویی به انتظارات، از جمله مهمترین عواملی هستند که به عنوان مزیت رقابتی، به موفقیت سازمان کمک میکنند. این موضوعات اگرچه در گذشته اهمیت چندانی نداشته، اما با پیشی گرفتن تقاضا بر عرضه و رقابت شدید در حوزه عرضه انواع محصولات، توجه به این مسائل ضرورت یافتهاند.
برای افزایش توان رقابت پذیری در دوران معاصر، یکی از مسائل مهمی که باید مورد توجه ویژه سازمانها و بنگاههای اقتصادی قرار گیرد، پرستیژ سازمانی است.
در این مقاله موضوع پرستیژ سازمانی و اهمیت آن در پیشبرد اهداف سازمان، رشد و توسعه آن تشریح خواهیم شد.
پرستیژ یعنی چه؟
پرستیژ اگرچه یک کلمه انگلیسی بوده اما در زبان فارسی کاملا مرسوم و پرکاربرد است. پرستیژ در لغت به معنای آبرو، حیثیت، منزلت، اعتبار و نفوذ بوده و برای نشان دادن جایگاه بالای فرد، گروه، مکان و موقعیت به کار میرود. این کلمه وقتی در کنار کلمات دیگری به کار میرود، مفهومی مجزا مییابد مانند پرستیژ کاری، پرستیژ اجتماعی، پرستیژ سیاسی، پرستیژ مدیریتی، پرستیژ برند و پرستیژ سازمانی.
به عنوان مثال پرستیژ اجتماعی به این معناست که فرد در جامعه، در برخورد با سایر افراد و در موقعیتهای مختلف باید چگونه برخورد کند و چه آداب و رسومی را رعایت نماید تا مورد احترام دیگران قرار گرفته و شان و شخصیت خود را ارتقا دهد.
تعریف پرستیژ سازمانی
پرستیژ سازمانی (Organizational Prestige) ادراک، تصور و برداشتی است که ذینفعان سازمان (مشتریان، کارکنان و شرکا) از نقاط قوت و قابلیتهای آن دارند. وقتی یک سازمان از پرستیژ بالایی برخوردار است یعنی قضاوت ذهنی دیگران در مورد آن خوب بوده، آن را محترم شمرده و تحسین میکنند. پرستیژ سازمانی همچنین جایگاه بالاتر یک سازمان را در ارتباط با همتایان و رقبای خود نشان میدهد.
پرستیژ سازمانی یکی از داراییهای ارزشمند سازمان محسوب میشود زیرا با ایجاد تصویر مثبت در ذهن مشتریان، بر تصمیمگیری آنها تاثیرگذار است. پرستیژ سازمانی ادراک شده، همچنین تاثیر مثبتی بر مشارکت کارکنان دارد. در این ارتباط باید مفهوم هویت اجتماعی و ارتباط آن را با پرستیژ سازمانی درک کنیم.
هویت اجتماعی چیست؟
هویت اجتماعی به معنای مشخصههای مشترک یا مشابه اعضای یک اجتماع (گروه) است که آن را از سایر اجتماعات (گروهها) متمایز میکند. این جداسازی اجتماعی پایه ایجاد هویت اجتماعی بوده و باعث وابستگی اعضای داخل اجتماع به یکدیگر میشود.
نظریه هویت اجتماعی بیان میدارد افراد تمایل دارند خود را به عنوان یک گروه خاص طبقهبندی کنند. دو انگیزه مهم و مستقل برای این امر وجود دارد. اول اینکه افراد با تعلق به یک گروه معتبر، خود را ارتقا داده و عزت نفس خود را افزایش میدهند. دوم اینکه افراد نیاز دارند درباره ادراکات، نگرشها، باورها و رفتارهای خود احساس اطمینان داشته باشند. شناسایی گروهی به آنها میگوید چه کسانی هستند، چگونه در محیط اجتماعی خود را ادراک کنند و چه رفتاری داشته باشند.
حال اگر نظریه هویت اجتماعی را در مورد اعضای یک سازمان در نظر آوریم، اهمیت آن را برای ارتقای حرفهای و ایجاد اطمینان بیشتر برای کارکنان و سایر اعضا درک خواهیم کرد. حال باید بدانیم پرستیژ سازمانی چه رابطهای با هویت اجتماعی داخل سازمان دارد.
رابطه پرستیژ سازمانی و هویت اجتماعی
مفهوم پرستیژ سازمانی مفهومی بسیار جدید در علم مدیریت است و اولین تعاریف آن در مقاله یان لیو Yan Lio) و همکارانش در سال 2014 منتشر شد. این مفهوم ارتباط نزدیکی با نظریه هویت اجتماعی (Social Identity Theory) دارد. اگرچه این نظریه سبقه بالاتری داشته و به مقالات تاجفل و ترنر (Tajfel & Turner) در 1979 و هوگ و تری (Hogg & Terry) در سال 2000 بر میگردد.
پرستیژ سازمانی باعث ارتقا هویت اجتماعی اعضای یک سازمان میگردد. زیرا پرستیژ سازمانی به درجهای اشاره دارد که سازمان به خوبی مورد توجه و احترام قرار میگیرد. به عبارت دیگر نشان میدهد جایگاه اجتماعی سازمان بالاتر از سایر سازمانهای مشابه یا رقیب است. بنابراین پرستیژ سازمانی باعث شکوه و جلال شده و ویژگیهای مثبتی را برای اعضای سازمان به ارمغان میآورد و از این طریق افراد احساس یکپارچگی بیشتری با سازمان خود خواهند داشت.
پرستیژ کاری و پرستیژ سازمانی به ویژه برای کارکنان متخصص و حرفهای اهمیت بیشتری دارد.
پرستیژ واحدهای کاری
موضوع دیگری که ذیل عنوان پرستیژ سازمانی باید تعریف و تبیین شود، پرستیژ واحدهای کاری داخل سازمان است. سازمان یک موجودیت تفکیکناپذیر و یکپارچه نیست، بلکه از واحدهای کاری مجزا تشکیل شده است. در هر یک از این واحدها، وظایفی به کارکنان محول میشود و هر کدام دارای اهداف منحصر به فردی هستند. برخی واحدها وظایف و اهداف حساستری دارند، بنابراین اهمیت همه واحدها یکسان نیست.
برای تمام واحدهای کاری میتوان به صورت مجزا هویت اجتماعی و پرستیژ را متصور شد. این موضوع نباید از نگاه مدیریت کل مجموعه و مدیریت واحدها پوشیده بماند. زیرا برای کارکنان متخصص و حرفهای، پرستیژ اهمیت زیادی داشته و از پرستیژ واحد کاری خود به عنوان یک نشانه برای ارتقا هویت اجتماعی خود استفاده میکنند.
رابطه پرستیژ بر سایر متغیرهای موثر بر سرنوشت سازمان
همچنان که ذکر شد مفهوم پرستیژ سازمانی در مطالعات مدیریت کاملا نوظهور است. محققان سعی دارند نحوه تعاملات این متغیر را با سایر متغیرهایی که بر سرنوشت سازمان تاثیر دارند، بررسی نمایند. به عنوان مثال تحقیقات نشان میدهد اعتماد سازمانی و حمایت سازمانی بر هویت سازمانی و پرستیژ سازمانی اثر مستقیم معناداری دارد. همچنین مشخص شده است پرستیژ سازمانی در کارکنان سازمانهایی که حمایت پایدار دریافت میکنند، بالاتر است. زیرا پرستیژ سازمانی از دیدگاه کارمندان، عقاید یا باورهایی است که آنها نسبت به سازمان دارند.
این متغیر بر بعضی متغیرها اثر منفی داشته و در برخی مدلها نقش متغیر واسطه را دارد و اثر یک یا چند متغیر را تعدیل میکند. برای آشنایی بیشتر با مفهوم پرستیژ سازمانی و تاثیراتی که می تواند بر اهداف و موفقیت سازمان داشته باشد، لازم است از آموزشهای تخصصی اساتید بهره بگیرید. برای این منظور میتوانید در دورههای تخصصی مانند دوره dba شرکت فرمایید. در ادامه این دوره به صورت مختصر معرفی خواهد شد.
آشنایی با دوره dba
دوره dba یک دوره پیشرفته مدیریت کسب و کار است. این دوره مختص مدیران، کارآفرینان، صاحبان مشاغل، مشاوران ارشد، رهبران سازمانها و همچنین کسانی است که میخواهند در پستهای مدیریتی مشغول به کار شوند یا کسب و کار مستقلی برای خود راهاندازی کنند. پیشینه تاریخی این دوره مربوط به اواخر قرن بیستم، همزمان با تغییرات و دگرگونیهای بنیادین موج صنعتی است. بر اثر این تغییرات، کسب و کارها و به تبع کل جامعه دچار تحول شدند و چالشهای جدیدی را تجربه نمودند. دانشگاه هاروارد آمریکا وخامت اوضاع را درک کرده و با تربیت نیروی انسانی، به کسب و کارهای مختلف کمک کرد.
مهمترین مباحثی که در دوره dba تدریس میشوند عبارتند از: اصول مدیریت و رهبری سازمان، منابع انسانی، اصول سرمایهگذاری، کارآفرینی، اقتصاد، حسابداری، حقوق، رفتار سازمانی، تفکر استراتژیک، مدلهای کسب و کار، مهارتهای ارتباطی و اصول و فنون مذاکره.
دوره mba، دوره dba و post dba به صورت تخصصی و حرفهای در دانشکدگان مدیریت دانشگاه تهران، در قالب دورههای حضوری و آنلاین، برگزار میگردد.
ضرورت شرکت در دوره dba
دوره dba یک دوره آموزشی تخصصی برای یادگیری اصول و مهارتهایی است که مدیران، کارآفرینان و صاحبان صنایع و مشاغل به آن نیازمند هستند. شاید این سوال پیش آید که چرا چنین افرادی به آموزش بیشتر نیاز دارند؟ اول اینکه توجه داشته باشید هر فردی در هر جایگاه و مقامی که باشد نیاز به آموزشهای متناسب و مفید دارد. ثانیا اهم نیاز آنها به این جهت است که برای مواجهه درست با تغییرات و شوکهای اقتصادی، سیاسی و اجتماعی عصر حاضر و حل مسائل و چالشهای ناشی از آنها به مهارتها و دانش نوین نیاز دارند.
تغییرات و دگرگونیهای جامعه باعث پدیدار شدن نظریات نوین میشوند. زیرا دانشمندان و محققان تغییرات را به طور مستمر رصد میکنند. سپس چالشهای ناشی از آنها را برای افراد جامعه، کسب و کارها و دولتها بررسی کرده و با ارائه نظریات نوین، سعی دارند راه حلهای مناسب و بهینه ارائه دهند. بنابراین همه افراد جامعه به ویژه کسانی که مسئولیت یک اجتماع (مانند یک سازمان) را بر عهده دارند، باید از جدیدترین نظریات و کشفیات محققان و دانشمندان آگاه باشند. در این صورت بهتر و سریعتر بر مسائل غالب شده و میتوانند کشتی خود را از میان امواج سهمگین به سلامت عبور میدهند.
اساس دوره dba و دوره پیش نیاز آن یعنی دوره mba این است که افراد شاغل (به ویژه در پستهای مدیریتی) و افراد دارای کسب و کار، با آخرین نظریات آشنا شده و بتوانند به صورت کارآمد مشکلات و مسائل خود را حل کنند. افرادی که از چنین آموزشهایی برخوردار نباشند، نمی توانند متناسب با تغییرات رشد کرده و مهارتهای خود را ارتقا دهند. در نتیجه نمیتوانند مزیتهای رقابتی خود را حفظ کرده و در حرفه و شغل خود موفق باشند.